Tự kỷ là một rối loạn phát triển thần kinh ảnh hưởng đến giao tiếp, hành vi và tương tác xã hội. Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời là yếu tố quan trọng giúp trẻ có cơ hội hòa nhập tốt hơn. Vậy làm sao để đánh giá liệu trẻ có dấu hiệu rối loạn phổ tự kỷ hay không? Bài viết này sẽ giúp ba mẹ hiểu rõ các bài test trẻ tự kỷ được sử dụng tại Viện Nghiên cứu, Đào tạo & Ứng dụng Tâm lý (IPRTA).
Bài test trẻ tự kỷ là gì?
Tự kỷ, hay gọi là rối loạn phổ tự kỷ (ASD), là một rối loạn thần kinh phát triển ảnh hưởng đến cách mà trẻ tương tác với người khác, giao tiếp, học tập và hành xử (National Institute of Mental Health, 2024). Tâm lý và hành vi của trẻ tự kỷ khiến trẻ gặp khó khăn hòa nhập với môi trường.
Nhận thấy các biểu hiện tự kỷ bất thường của trẻ, giúp cha mẹ phát hiện sớm những khó khăn tiềm ẩn, đảm bảo con nhận được sự hỗ trợ kịp thời và phù hợp.
Tìm hiểu thêm tại: Trẻ tự kỷ: Dấu hiệu, nguyên nhân & phương pháp can thiệp – IPRTA
Bài test trẻ tự kỷ là các công cụ đánh giá được thiết kế để sàng lọc và chẩn đoán rối loạn phổ tự kỷ (ASD). Mục tiêu của bài test là đánh giá khả năng giao tiếp, hành vi xã hội, cảm xúc và nhận thức của trẻ. Các bài test có thể dựa trên quan sát hành vi trực tiếp của trẻ thông qua việc trả lời bảng câu hỏi hoặc đánh giá từ phụ huynh và giáo viên.
Các công cụ sàng lọc trẻ rối loạn phát triển tại Viện IPRTA
Đánh giá sàng lọc tự kỷ GARS-3
- Ý nghĩa: GARS-3 (Gilliam Autism Rating Scale – Third Edition) là công cụ tiêu chuẩn giúp sàng lọc và đánh giá mức độ rối loạn phổ tự kỷ dựa trên các tiêu chí quan trọng.
- Hình thức thực hiện: Phụ huynh/chăm sóc trẻ trả lời bảng câu hỏi.
- Độ tuổi áp dụng: 3-23 tuổi.
- Thời gian thực hiện: 45-60 phút.
- Trả kết quả: 7 ngày.
Đánh giá phát triển PEP-3
- Ý nghĩa: PEP-3 (Psychoeducational Profile – Third Edition) đánh giá sự phát triển nhận thức, kỹ năng giao tiếp và hành vi xã hội của trẻ.
- Hình thức thực hiện: Trẻ thực hiện bài test trực tiếp.
- Độ tuổi áp dụng: 3-7 tuổi.
- Thời gian thực hiện: 30-90 phút.
- Trả kết quả: 7 ngày.
Đánh giá các vấn đề hành vi & tự kỷ CBCL/YSR/VN-2.04
- Ý nghĩa: Các công cụ này đánh giá các vấn đề hành vi, cảm xúc và khả năng thích ứng xã hội của trẻ, hỗ trợ chẩn đoán rối loạn tự kỷ.
- Hình thức thực hiện: Phụ huynh/trẻ tự trả lời bảng câu hỏi.
- Độ tuổi áp dụng: 6-18 tuổi (YSR: 11-18 tuổi).
- Thời gian thực hiện: 30-45 phút.
- Trả kết quả: 7 ngày.
Đánh giá hành vi thích ứng xã hội Vineland-2
- Ý nghĩa: Vineland-2 đo lường khả năng thích ứng xã hội và kỹ năng sống của trẻ để hỗ trợ đánh giá mức độ tự kỷ.
- Hình thức thực hiện: Phụ huynh/chăm sóc trẻ trả lời.
- Độ tuổi áp dụng: Tất cả các độ tuổi.
- Thời gian thực hiện: 45-60 phút.
- Trả kết quả: 7 ngày.
Các bác sĩ, chuyên gia tâm lý hàng đầu dành cho trẻ tại Viện IPRTA
Tìm hiểu thêm về đội ngũ chuyên gia tại Viện IPRTA: https://iprta.vn/bac-si-chuyen-gia-tam-ly-cho-tre/
Khi nào nên đưa trẻ đi làm bài test tự kỷ?
Việc cho trẻ làm bài test sàng lọc tự kỷ sớm có vai trò quan trọng trong việc phát hiện và can thiệp kịp thời, giúp trẻ có cơ hội phát triển tốt nhất. Ba mẹ nên chủ động theo dõi sự phát triển của con và cân nhắc cho trẻ làm sàng lọc tự kỷ nếu nhận thấy các dấu hiệu sau:
Trẻ chậm nói, ít giao tiếp mắt
Trẻ tự kỷ thường không nói được từ đơn vào khoảng 16 tháng tuổi hoặc không nói cụm 2 từ có ý nghĩa lúc 24 tháng tuổi. Đến giai đoạn phát triển mà không có bất kỳ từ nào, đó có thể là một dấu hiệu của sự chậm phát triển ngôn ngữ. Né tránh giao tiếp bằng ánh mắt hoặc ít giao tiếp mắt có thể là trẻ có cách xử lý các thông tin xã hội khác biệt. Sự chậm trễ hoặc bất thường trong giao tiếp ngôn ngữ và giao tiếp mắt có thể là dấu hiệu sớm của tự kỷ nên can thiệp sớm giúp trẻ cải thiện khả năng giao tiếp và hòa nhập xã hội.
Tìm hiểu thêm về các dấu hiệu về chậm nói tại bài viết: https://iprta.vn/tre-cham-noi/
Trẻ không phản ứng khi được gọi tên
Trẻ tự kỷ có thể không chia sẻ âm thanh như tiếng cười hoặc tiếng kêu để thu hút sự chú ý, có thể không phản ứng khi được gọi tên, hoặc không thể hiểu, phản ứng với các biểu hiện cảm xúc trên khuôn mặt của người khác. Việc trẻ không phản ứng với các tín hiệu âm thanh có thể là dấu hiệu của sự khó khăn trong nhận biết bản thân và tương tác xã hội.
Trẻ gặp khó khăn trong tương tác xã hội và biểu đạt cảm xúc
Trẻ không biểu hiện hành vi cười xã hội khi gặp gỡ mọi người, khó hiểu các tín hiệu xã hội (biểu cảm khuôn mặt, giọng điệu). Trẻ có không hiểu cách chia sẻ và hợp tác trong trò chơi, hoặc khó nhận biết và phản ứng phù hợp với cảm xúc của người khác. Sự thiếu hụt trong tương tác xã hội ảnh hưởng đến khả năng xây dựng mối quan hệ và hòa nhập cộng đồng của trẻ.
Trẻ có hành vi lặp đi lặp lại, ít quan tâm đến người xung quanh
Trẻ tự kỷ thường có các hành vi lặp đi lặp lại, rập khuôn (ví dụ, nhón chân, lắc lư, đi đi lại lại). Trẻ có thể thích chơi một mình hơn là chơi với bạn bè, hoặc không quan tâm đến người khác làm gì. Những hành vi có thể ảnh hưởng đến sự tương tác xã hội của trẻ sau này.
Trẻ có sở thích hẹp và chỉ tập trung vào một số hoạt động nhất định
Trẻ tự kỷ thường có sở thích hạn hẹp, chỉ tập trung dành thời gian chơi một số ít đồ vật, hoạt động, hoặc chủ đề nhất định và khó thích ứng sự thay đổi, gián đoạn trong sở thích (Ví dụ, trẻ có thể chỉ thích xem TV, chơi game, không thích các hoạt động vui chơi ngoài trời, tương tác xã hội). Sở thích giúp trẻ phát triển chuyên sâu trong một lĩnh vực nhưng sở thích quá hẹp sẽ cản trở trẻ khám phá thế giới xung quanh và phát triển các kỹ năng sống.
Khả năng tương tác xã hội rất quan trọng trong sự phát triển của trẻ, phụ huynh nên tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia để có thể can thiệp sớm nếu con có những dấu hiệu trên.
Quy trình làm bài test sàng lọc tự kỷ tại Viện IPRTA
Bước 1: Đăng ký đánh giá
- Điền thông tin vào biểu mẫu dưới đây hoặc
- Liên hệ trực tiếp qua hotline/zalo 090 696 28 56 của Viện để được hỗ trợ nhanh chóng và chi tiết
Bước 2: Thực hiện bài đánh giá
- Bác sĩ/chuyên gia khám sàng lọc trao đổi với chuyên viên đánh giá chuyên sâu, lựa chọn công cụ test phù hợp để đánh giá cho trẻ.
- Trẻ sẽ được kiểm tra bằng các công cụ đánh giá phù hợp với độ tuổi và mức độ phát triển.
Bước 3: Nhận kết quả và tư vấn chuyên sâu
- Trả kết quả: Bác sĩ/chuyên gia phân tích và viết báo cáo kết quả đánh giá sau khi thực hiện đánh giá
- Sau khi có kết quả, chuyên gia sẽ tư vấn kế hoạch can thiệp và hỗ trợ phù hợp nhất về phương hướng, kế hoạch theo dõi và giải đáp thắc mắc để phụ huynh hiểu hơn về các chỉ số, những khó khăn hoặc khả năng đặc biệt của cá nhân.
Kết luận
Bài test trẻ tự kỷ là công cụ quan trọng giúp phát hiện và hỗ trợ sớm cho trẻ có dấu hiệu rối loạn phổ tự kỷ. Tại Viện IPRTA, các bài test được thực hiện theo tiêu chuẩn khoa học, giúp ba mẹ có cái nhìn chính xác nhất về sự phát triển của con.
Nếu ba mẹ đang lo lắng về tình trạng của con, hãy liên hệ ngay để được tư vấn và đăng ký bài đánh giá sàng lọc tự kỷ!
Nguồn tham khảo
- https://iprta.vn/tre-tu-ky/
- https://iprta.vn/trung-tam-kham-tam-ly-cho-tre/
- https://iprta.vn/trung-tam-danh-gia-sang-loc/
- https://www.nimh.nih.gov/health/topics/autism-spectrum-disorders-asd
